Rwanda

Saturday, April 2, 2005

Rwanda : Terugkijkend op Rwanda

We zijn in Gisenyi en we kijken uit op de imposante Nyiragongo vulkaan, die begin 2002 zijn laatste uitbarsting heeft gehad en daarbij half Goma (Congo) heeft opgeslokt. We slenteren door dit kleine dorp, wandelen de heuvel op en kijken uit op de gevangenis. De binnenplaats is gevuld met mannen in rose overhemden, een bekend beeld in Rwanda. Deze verdachten van de genocide zullen worden berecht door de Gagaca.

We pakken de verrekijker en turen naar Congo, tot groot vermaak van de vele mannen en vrouwen die hier op en af lopen met hun zware last op hoofd en rug. Ze zijn op weg naar de markt om hun spullen te verkopen, maar hebben wel even tijd om door onze verrekijker te gluren. Het is onze laatste stop in Rwanda en we gebruiken de tijd in dit dorp om bij te komen van alle indrukken.

Alles is mooi, alles is geweldig. Rwanda is een fantastisch land, en een land waar toerisme nog heel erg in opkomst is. Dit zorgt voor geweldig leuke reacties, maar ook voor vermoeiende discussies en totale onbegrip.

We moeten in ieder land weer even wennen aan de manier van reageren, aan het openbaar vervoer en aan het contact met mensen. Zo ook in Rwanda. Onze aankomst in Kigali, een stad wat zich met recht een hoofdstad mag noemen, maakt een gezellige indruk. Lekker druk, redelijk georganiseerd en volop in ontwikkeling. Het beste vervoermiddel is de motortaxi, dan sta je niet in de file, kun je overal lekker makkelijk snel tussendoor. We moeten naar het toeristencentrum, echt redelijk bekend zou je denken, maar nee, helaas, voor de Kigalese taxichauffeurs onbekend terrein. Ze nemen ons uiteraard wel mee, zeggen exact te weten waar ze naar toe moeten. Zo krijgen we een onbedoelde goedkope citytour door Kigali achter op de brommer.

Dat toerisme nog in de kinderschoenen staat, wordt op meerdere momenten tijdens onze reis duidelijk. Een bezoek aan de mountaingorilla's, daar staat Rwanda om bekend. In de hoofdstad regel je het, maar hoe je vervolgens naar het park moet komen is onze eigen zorg. 'Geen eigen vervoer?' vraagt de dame achter de balie ons verbaasd. 'Dan heb je een probleem'. We wagen het erop. Gaan met OV naar het dorp van waaruit de trekking plaatsvindt en vragen daar verder. Niemand die iets weet. Heel relaxed hoor het reizen, maar we lopen hier om 7 uur 's ochtends redelijk gestresst rond met een formuliertje waarop staat dat wij die dag een trekking gaan doen, wat een flinke hap uit ons budget is, maar hoe we op de plaats van bestemming moeten komen is volstrekt onduidelijk.

Uiteindelijk komt altijd alles wel weer goed gelukkig, maar het levert op die spannende momenten de nodige frustratie op. We krijgen de neiging aanbevelingen te doen in de toeristensector, 'leuke nieuwe baan wellicht?' Een georganiseerd pendelbusje kan al heel wat klamme handen schelen.

We hebben tijdens onze twee weken Rwanda erg veel van het land geleerd, het is super bijzonder om hier te zijn en een ongelovelijke rijke ervaring van dit half jaar. Het lastige reizen wordt een onderdeel van de dagelijkse charme. 'We kunnen vandaag niet weg, okee, gaan we morgen.' 'Het duurt 6 uur? okee, dan wachten we.' De wegen zijn over het algemeen goed, maar de busjes traag. Minibusjes stoppen bij ieder huis, een rit van 92 kilometer kan dan al gauw 5 uur duren. Dorpskinderen vinden het geweldig. Ze staan in een grote groep naast het open raam en staren ons ongegeneerd aan. Als San haar hand naar buiten steekt, doet de groep geschrokken een stap terug, totdat de eerste stoere dame het aandurft om een hand te geven. Gegil van de rest van de groep. Geweldig natuurlijk, maar het is heerlijk om dan aan het eind van de dag even onderuit gezakt op een terras te gaan zitten en je af te sluiten van de buitenwereld, rust.

De omgeving is helemaal het einde. Rwanda wordt het land van de duizend heuvels genoemd en dat is terecht. We hebben vele afstanden afgelegd en elke rit was weer even fascinerend. De natuur is hier prachtig. Nu is het tijd om afscheid te nemen van Rwanda. We moeten opladen voor een nieuw avontuur. Wat gaan we in Uganda doen? Wat willen we daar zien? Ach, zoals het gaat met reizen: we zien het allemaal wel.

Sunday, March 27, 2005

Rwanda : Theeplantages aan de grens met Congo

We zitten op een terras aan de rivier die Lake Kivu verbindt met Lake Tanganyika. Aan de overzijde van deze 30 meter brede rivier de heuvels van het machtige Congo. Bovenop de heuvels staan militairen om de grens te bewaken. We kunnen een visum kopen, de brug overlopen en een kop koffie drinken in Bukavu, maar doen het niet...

We hebben andere plannen. We zijn in dit grensplaatsje en willen de omgeving verkennen. We nemen een minibus naar Shagasha, een theeplantage. Het is druilerig weer, maar nu nog droog. De uitgestrekte groene velden vol thee vullen de heuvels. We komen aan bij de ingang van de plantage en het begint te hosen. In een soort bushokje overdekt met golfplaten daken schuilen we voor de regen. De mannen en vrouwen uit het veld doen hetzelfde. 'Hihi, er staan blanken in het hok'. Wij zijn ongetwijfeld de 'talk of town'.

We lopen naar het kantoor. Ze willen ons graag een rondleiding geven, maar helaas er is vandaag niets te zien. Op maandag worden de machines schoongemaakt. Evengoed een leuk bezoek, alleen al door het wandelen door de theevelden, de mensen die ons aanstaren en het prachtige zicht op de heuvels. We moeten weer schuilen voor een lange tijd, de mist ontneemt al het zicht en het stortregent buiten. Na ruim een uur vervolgen we onze weg, over de verregende paden door de velden. Het pad is veranderd in een grote blubberbende, vrouwen lachen als ze ons zien, mannen staan te niksen bij een huis. Allen starend en lachend als ze ons zien ploeteren over het drassige zandpad. We blijven met moeite in balans op de vele afdalingen en vinden uiteindelijk de juiste weg terug naar het plaatsje Cyangugu. Wel met reusachtige modderplakkaten aan onze schoenen als ongewenst souvenier.

Saturday, March 26, 2005

Rwanda : Prijzen en aanbevelingen

Prijzen en aanbevelingen Rwanda

Sunday, March 20, 2005

Rwanda : De logica van de Rwandese chauffeur

We zitten in een minibus, een soort bestelbusje waar 18 passagiers in kunnen. Twee voorin naast de chauffeur en 16 achterin tegen elkaar geperst, verspreidt over 4 smalle bankjes. Het schommelt behoorlijk over de slechte weg en het kabaal van de klapperende ramen maakt het onmogelijk om met elkaar te praten. Een passagier stapt uit, de schuifdeur gaat open. Vanuit de bestuurderspositie probeert de chauffeur met 1 hand achterover de deur dicht te trekken. Helaas de deur sluit niet. Hij probeert het niet 1 keer, maar 12 pogingen worden er gedaan voordat hij accepteert dat het echt niet lukt op deze onhandige manier. 'Stap uit!' denken wij, maar nee dat is niet de logica hier.

Een passagier die naast ons achterin zit stapt uit en ramt met het nodige geweld de deur dicht. Het werkt, de deur valt in het slot. Maar ja.... nu staat de passagier buiten en hij wil wel graag mee. Hij opent de deur en stapt weer in om vervolgens van binnenuit hetzelfde te ondernemen. Helaas, de deur sluit niet. De chauffeur doet weer de achterover met een hand poging maar ook dit keer faalt het. Hij besluit dan toch uit te stappen. De bijrijder wordt verzocht zijn voet op het rempedaal te houden om te voorkomen dat we de heuvel af rollen. Er wordt gewrikt en geslagen, net zolang tot de deur hard in het slot valt. Zo nu is het dicht.

Het volgende probleem wordt duidelijk: de deur gaat niet meer open. Dan kunnen we natuurlijk niet verder rijden. De chauffeur blijft net zolang trekken en duwen tot hij de hele schuifdeur in zijn handen heeft. Gelach in de bus. Hij plaats de deur netjes terug in de rails en geeft er een hengst aan. Jawel hoor... de deur is gerepareerd. We kunnen weer verder.

Saturday, March 19, 2005

Rwanda : Oog in oog met de gorilla's

Het begin van de wandeling is dwars door de akkers van de dorpsbewoners op 2000 meter hoogte. Een bedreiging voor de gorilla's, steeds meer land wordt gecultiveerd. We lopen door drassige aarde en door hoog gras. Na een uur komen we aan de rand van het park. Onze gids, Francis, legt uit dat we een groep van 15 gorilla's gaan bezoeken. Er is 1 silverback, de leider, en er is een kleine baby van nog geen 5 dagen oud.

We staan aan het begin van het woud. Grasland wordt vervangen door bospaden, de tocht is fascinerend. Het is regentijd in Rwanda en dat is ook hier weer goed te merken. We hebben het geluk dat het vandaag droog is, maar de paden waarop we lopen zijn nauwelijks begaanbaar. Glibberen, glijden, goed kijken waar je je voeten neerzet en je heel goed vasthouden aan de sterke bamboetakken zodat je net langst de ergste blubber heen kunt stappen. Soms gaat het mis.... SLURP.... en weg is de voet, verdwenen in een dikke laag slijmrige modder. Zo gaat de wandeling anderhalf uur door. We hebben het te doen met Theo, de Rwandees, die met zijn lichte ribbroek en witte gympen door de modder ploetert en halverwege wegglijdt. Flats, onderuit, jakkes! Het is een onderdeel van de fun, vinden wij, maar daar zijn de meningen over verdeelt. We lopen onder laaghangende bomen, door struiken en tussen de bamboebomen door omhoog, de berg op. Daar ontmoeten we de 'rangers'. Zij gaan ons voor, nu over varens, paden zijn er niet, we volgen in stilte, geconcentreerd, onszelf aan elkaar vasthoudens om niet tussen in de natheid weg te glijden en staan ineens oog in oog met de Silverback. Hij staat anderhalve meter boven ons en kijkt ons aan. JEZUS, wat gaaf! Wat een machtig mooi beest. We staan versteend, ongelovelijk wat bizar. Terwijl we hem bewonderen, komen er twee jonge gorilla's aan. Ze springen in de boom en bekijken ons vanaf de tak pal boven ons, nieuwsgierig en uitdagend. Ze tuimelen even later over elkaar heen naar beneden. Wat een schouwspel.

De gids vertelt ons dat we te dichtbij staan, we kiezen een andere positie en staan vervolgens achter de groep gorilla's naar de familie te turen. Ze luieren, vlooien, knuffelen en spelen, heerlijk om naar te kijken. De jonge gorilla's houden ons bezig, ze komen dichterbij en laten met borstkloppen zien dat ze er zijn. Heel grappig. De borstklopper doet stoer, wil nog dichterbij, wij moeten naar achteren, contact mag niet. Ze gaat voor ons zitten en kijkt ons aan, San leunt met haar hoofd op haar hand, kijkt terug en geniet. De jonge gorilla neemt dezelfde pose aan, geweldig, ze doet ons na.

Het uur zit erop. We hebben genoten, wat een fantastisch geweldig verschijnsel, echt een 'once in a lifetime experience', helemaal goed.

meer, nog meer, en nog meer, en nog meer, en nog onze modderschoenen

Friday, March 18, 2005

Rwanda : Een hele speciale dag

18 maart 2005: Terwijl Sandra en Detlev de berggorillas in Park National des Volcans bezoeken worden in Amsterdam Emma en Tobias Vreeken geboren.

Ingmar, Tamara en Sarah enorm gefeliciteerd met julie kerngezonde tweeling!

Opa's en oma's, Pim & Renske Vreeken en Joyce & Peter en Martijn Poldervaart natuurlijk ook van harte gefeliciteerd met de tweede en derde! 

Monday, March 14, 2005

Rwanda : De verschrikkelijke waarheid van een prachtig land

Rwanda het land van de duizend heuvels. Maar bij velen vooral bekend van de genocide van 1994.
Het is bijna 11 jaar geleden dat in drie maanden tijd bijna een miljoen mensen zijn uitgemoord in Rwanda. Hoe de razernij zoveel gewone burgers er toe heeft kunnen aanzetten vaak op een beestachtige wijze onbekenden, buren, vrienden en zelfs familie af te slachten zal wellicht altijd een raadsel blijven. De genocide die zich hier in dit land heeft afgespeeld in 1994 gaat werkelijk ieder menselijk vermogen te boven.

Op heel veel plaatsen in Rwanda zijn herdenkingsmonumenten opgericht. Altijd met enorme massagraven. De massagraven staan nog open. Nog dagelijks worden lijken gevonden en een laatste rustplaats gegeven. Enkele 'nieuwe' lijken liggen sereen in vuren houten kisten bedekt met paarse doeken. De overige skeletten en overblijfselen liggen anatomisch gerangschikt; een stapel beenderen hier, even verderop een ontelbare hoeveelheid schedels.

Ook de vele kerken waar zich vaak gruwelijke taferelen hebben afgespeeld liggen er desolaat bij (grote groepen mensen die dachten in de kerk een veilig heenkomen te hebben gevonden werden vroeg of laat ook hier massaal en op beestachtige wijze omgebracht). In deze kerken zullen nooit meer kerkdiensten gehouden worden. De kerken zijn een makabere getuige van de wrede genocide. Granaatgaten in de daken en het altaar, skeletten op en tussen de kerkbankjes, bergen kleren bij de ingang naast een enorme stapel plastic zakken vol met beenderen en schedels. Gruwelijk!

We lopen door het Gisozy Memorial Center in Kigali. en bezoeken daar als eerst de 'lost children' expositie. Tranen, snotteren. Dit is zo heftig. Levensgrote afbeeldingen van poepies van kinderen met een lieve onschuldige glimlach. Daaronder teksten, heftige teksten. Hun favoriete eten, hobby, beste vriend en als laatste een regel hoe ze om het leven zijn gekomen. Doodgeschoten, doodgeknuppeld, tegen een muur gesmeten, hoofd afgesneden, granaat ontploffing.....  Man, dit is zo bruut. Dit kan je je je gewoon niet voorstellen. Aan het eind van de rij levensgrote foto's een lange muur waar iedereen zijn of haar foto (vaak de enige die ze bezitten) van hun vermoorde kind kunnen ophangen. We bekijken ze een voor een en hangen de omgewaaide foto's recht...............

 Foto 1, foto 2, foto 3, foto 4, foto 5, foto 6

Wednesday, December 1, 2004

Rwanda : Nu al wijziging in reisplannen?

Het oorspronkelijke plan (ruim één jaar geleden) over onze reis, was een tocht van oost naar west Afrika. Doordat verschillende landen (DR. Congo, Burundi, Sudan, Centraal Afrikaanse republiek, Tsjaad, Angola) niet veilig zijn, was er over land in ieder geval geen doorkomen aan. De tocht zal zich "beperken" tot 5 of 6 oost Afrikaanse landen.

Maar de laatste paar dagen wordt het ook weer onrustig in Rwanda. De berichten zijn tot op heden tegenstrijdig maar het lijkt er op dat Rwandeze troepen de grens met D.R.Congo (Zaïre) over getrokken zijn. Hoewel Buitenlandse Zaken vandaag nog geen negatief reisadvies afgeeft houden we de zaak natuurlijk goed in de gaten. Dat kan tijdens de reis bijvoorbeeld zeer goed met de nieuwsuitzendingen van BBC worldservice "focus on africa" die we met de wereldontvanger kunnen beluisteren.

Saturday, November 27, 2004

Rwanda : Het land van 1000 heuvels

"In april 1994 werden haar ouders, broertje en zusje slachtoffer van de volkerenmoord in Rwanda. Jeanne verloor daarbij ook haar tantes, ooms, neven en nichten, evenals haar vrienden en buren. Nagenoeg allen in Kibungo die behoorden tot de stam van de Tutsi's werden vermoord. Jeanne ontkwam als enige van haar familie aan de massaslachting...."

Dit is de start van het boek 'Mijn land van 1000 heuvels', van Hanna Janssen. Eén van de vele verhalen die zijn verschenen na de verschrikkelijke gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden in dit land.

Een vliegtuig stort neer. Een aanslag. De president van Rwanda is dood. Extremistische Hutu's grijpen dit aan als start voor de meest brute en bloederige volkerenmoord die 100 dagen zal duren. Meer dan 800.000 mensen vinden de dood. De meeste slachtoffers zijn Tutsi's, die de minderheid vormen in het land. Ook gematigde Hutu's moeten het ontgelden. Meer dan 3 miljoen mensen slaan op de vlucht.

De verhalen van de ooggetuigen zijn aangrijpend. Het is niet voor te stellen wat daar gebeurd is, zo gruwelijk. Met dat is ons achterhoofd is het ook raar dat we dit land zo graag willen bezoeken. We zijn tien jaar verder en 10 jaar na de genocide is het onderzoek naar betrokkenen bij de aanslag en naar de daders die de massaslachting ontketenden nog steeds in volle gang.

Wat zullen we zien in Rwanda? Merk je er als buitenlander iets van? Hoe is het mogelijk dat Hutu's en Tutsi's weer naast elkaar kunnen leven? Wat willen we daar zelf eigenlijk? Okee, we zijn zeer nieuwsgierig naar 'de samenleving', de sfeer, het leven in de dorpen, maar wat ook absoluut meetelt is de fascinerende groene natuur, het prachtige regenwoud. Het land van 1000 heuvels heeft veel schoonheid te bieden. In het noorden ligt het 'Parc National des Volcans' waar de Berggorilla's wonen. In het oosten ligt het Akagera National Park, waar leeuwen, giraffen, olifanten en nijlpaarden leven. Dit zijn onze redenen voor een bezoek aan Rwanda:

Saturday, November 20, 2004

Rwanda : Reisadvies van BuZa

Sunday, November 14, 2004

Rwanda : Kaart van Rwanda